Renato Bocchi: Η Αρχιτεκτονική του Χώρου και του Χρόνου για τον Chillida
Οι λέξεις κλειδιά που περιγράφουν το έργο του Eduardo Chillida – χώρος, ύλη, χρόνος, κενό, σχέσεις — διαμορφώνουν μια θαυμάσια σκηνογραφία των θεμελιωδών αρχών της σύγχρονης φυσικής, που εξετάζονται επίσης από μια φαινομενολογική προσέγγιση, που ευνοείται από τη στενή σχέση του με Μάρτιν Χάιντεγκερ.
Ο Chillida τονίζει την ανάγκη να κοιτάξουμε πιο μακριά από τις Ηράκλειες Στήλες, να προχωρήσουμε πέρα από τα γνωστά, να τολμήσουμε να μην υπακούσουμε στους καθιερωμένους κανόνες και να υπερβούμε τις επίκτητες αλήθειες.
Πρόκειται για μια άκρως μοντέρνα άποψη, η οποία όχι μόνο απηχεί την προοπτική της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας, αλλά καθορίζει επίσης και σύγχρονες προσεγγίσεις στην αρχιτεκτονική. Ο κύριος στόχος του ως γλύπτης ήταν να συλλάβει και να αποκαλύψει τον κενό χώρο μέσα στην ύλη. Ακριβώς όπως στη διαλεκτική της ταοϊστικής σκέψης, ο χώρος και ο χρόνος χρειάζονται ο ένας τον άλλον: η ύλη μπορεί να αποδώσει τον εσωτερικό χώρο στο κενό, δίνοντάς του έτσι σχήμα, ενώ το κενό έχει μια αναμφισβήτητη υλικότητα.
Ωστόσο, ο γλυπτικός χώρος δεν είναι απλώς ένας τρισδιάστατος χώρος; Είναι επίσης ένας οπτικός, ακουστικός, συναισθηματικός συνδυασμός, που προκύπτει πριν από τον διαχωρισμό των αισθήσεων: το κενό γίνεται μια «ζωτική», «υπαρξιακή», «σωματική» οντότητα, σκαλισμένη από την ύλη. Η μνημειώδης δημόσια τέχνη που παρήγαγε ο Chillida από τη δεκαετία του 1970 και μετά, μαρτυρεί τη στρατηγική του ικανότητα στην ερμηνεία και προβολή των χωρικών σχέσεων, μεταφέροντας πιστά το όραμα στο οποίο βασίζεται το γλυπτικό του έργο σε αρχιτεκτονική κλίμακα και διάσταση. Με αυτόν τον τρόπο το έργο του εμπλέκεται με αξιοσημείωτο τρόπο με τις συνιστώσες του τοπίου —φως, ορίζοντα, θάλασσα, ουρανό — ή με αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του αστικού σκηνικού, όντας έντονα τοπικά και ιδιαίτερα «αρχιτεκτονικά».
Με αυτά τα έργα ξεπερνά τα άκαμπτα εμπόδια της ευκλείδειας γεωμετρίας και του καρτεσιανού πνεύματος, για να κατασκευάσει τις δικές του γεωμετρίες και αρχιτεκτονικές, που είναι αναμφισβήτητα ετερόδοξες και συχνά δικαιώνουν τις απόψεις και τις μεθόδους πολλών σύγχρονων αρχιτεκτονικών, συμμεριζόμενοι το ενδιαφέρον του για τη χωρική δυναμική και την τοπολογία.